Nhiều bậc phụ huynh lo lắng rằng học nhiều ngôn ngữ sẽ khiến con bị rối loạn hoặc nhầm lẫn giữa các thứ tiếng. Nhưng thực tế, có những đứa trẻ chỉ mới vài tuổi đã có thể giao tiếp trôi chảy bằng hai, ba, thậm chí bốn ngôn ngữ mà không hề gặp khó khăn! Vậy bí quyết nằm ở đâu? Vì sao trẻ 0-6 tuổi lại có khả năng tiếp thu nhiều ngôn ngữ dễ dàng đến vậy? Câu trả lời sẽ khiến bạn bất ngờ! Hãy cùng KidsPath khám phá trong bài viết dưới đây!
Trẻ có khả năng tiếp thu và học nhiều ngôn ngữ dễ dàng
Nhiều phụ huynh lo lắng rằng nếu dạy con học nhiều ngôn ngữ cùng lúc, trẻ sẽ bị "rối loạn" hoặc "loạn ngữ". Tuy nhiên, nghiên cứu khoa học đã chứng minh điều ngược lại: trẻ nhỏ có khả năng tiếp thu và học nhiều ngôn ngữ dễ dàng hơn người lớn rất nhiều. Giai đoạn 0-6 tuổi được gọi là "thời kỳ vàng" của não bộ, khi trẻ có thể hấp thụ ngôn ngữ một cách tự nhiên như hơi thở.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Harvard, trẻ nhỏ có thể học song song nhiều ngôn ngữ mà không gặp khó khăn, vì não bộ của trẻ linh hoạt và chưa bị giới hạn bởi tư duy ngôn ngữ của một ngôn ngữ cụ thể. Khi tiếp xúc với nhiều ngôn ngữ, não bộ trẻ sẽ tự động phân loại, ghi nhớ và sử dụng chúng một cách linh hoạt.
Điều đặc biệt là ở giai đoạn này, trẻ không học ngôn ngữ theo cách “học thuộc” như người lớn mà tiếp thu một cách vô thức. Giống như cách trẻ học tiếng mẹ đẻ, nếu tiếp xúc đủ nhiều với một ngôn ngữ mới, trẻ sẽ dần hiểu và sử dụng thành thạo mà không cần phải cố gắng ghi nhớ.
Trẻ nhỏ có khả năng phân biệt rất tốt giữa các ngôn ngữ khác nhau.
Một trong những nỗi lo phổ biến của ba mẹ là việc học nhiều ngôn ngữ sẽ làm trẻ bị "lẫn lộn" và ảnh hưởng đến khả năng nói chuyện. Nhưng thực tế, trẻ nhỏ có khả năng phân biệt rất tốt giữa các ngôn ngữ khác nhau.
Ví dụ: Nếu cha mẹ nói tiếng Việt, giáo viên nói tiếng Anh, và chương trình học có thêm tiếng Pháp, não bộ trẻ sẽ tự động tách biệt từng ngôn ngữ và sử dụng đúng trong ngữ cảnh phù hợp.
Nghiên cứu của Viện Khoa học Thần kinh MIT cho thấy trẻ em song ngữ và đa ngữ không chỉ có khả năng sử dụng ngôn ngữ tốt hơn mà còn phát triển tư duy linh hoạt hơn, khả năng ghi nhớ và xử lý thông tin nhanh nhạy hơn so với trẻ chỉ biết một ngôn ngữ.
Hơn nữa, một nghiên cứu khác của Đại học York (Canada) còn phát hiện rằng trẻ em biết nhiều ngôn ngữ có khả năng tập trung tốt hơn, dễ dàng chuyển đổi giữa các nhiệm vụ và có trí nhớ làm việc tốt hơn. Điều này giúp trẻ không chỉ giỏi về ngôn ngữ mà còn có lợi thế trong học tập và cuộc sống sau này.
Nhiều phụ huynh chia sẻ rằng con mình có thể tự động chuyển đổi giữa các ngôn ngữ tùy theo người mà trẻ đang nói chuyện. Điều này chứng minh rằng trẻ không bị rối loạn mà đang phát triển kỹ năng nhận diện và sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên nhất.
Không ít người trưởng thành cảm thấy việc học một ngôn ngữ mới là một thử thách lớn, trong khi trẻ nhỏ có thể học nhiều ngôn ngữ cùng lúc mà không gặp quá nhiều khó khăn. Sự khác biệt này đến từ cách bộ não tiếp nhận và xử lý ngôn ngữ ở từng giai đoạn phát triển. Dưới đây là những lý do chính khiến trẻ nhỏ có lợi thế vượt trội trong việc học ngôn ngữ so với người lớn:
Trẻ nhỏ có thể học nhiều ngôn ngữ cùng lúc
Trẻ nhỏ tiếp thu ngôn ngữ giống như cách chúng học cách đi, một cách tự nhiên và không cần nỗ lực có ý thức. Trẻ không nghĩ về việc chúng đang “học” ngôn ngữ, mà chỉ đơn giản tiếp nhận nó một cách thụ động thông qua môi trường xung quanh. Chúng không cần ghi nhớ từ vựng hay học ngữ pháp một cách có hệ thống, mà chỉ cần nghe, quan sát và bắt chước.
Ngược lại, người lớn tiếp cận ngôn ngữ theo cách có ý thức, tức là phải học từ vựng, ngữ pháp, cách phát âm một cách có chủ đích. Chúng ta thường phải phân tích câu, ghi nhớ quy tắc, và áp dụng một cách có hệ thống. Điều này tuy có lợi thế về mặt logic, nhưng lại làm chậm quá trình học do não bộ phải tiêu tốn nhiều năng lượng hơn để xử lý thông tin.
Một minh chứng rõ ràng là khi một đứa trẻ 3 tuổi sống trong môi trường song ngữ có thể nói cả hai ngôn ngữ một cách tự nhiên, trong khi một người lớn dù học chăm chỉ trong nhiều năm vẫn gặp khó khăn trong giao tiếp tự nhiên bằng một ngôn ngữ mới.
Khi còn nhỏ, bộ não có một khả năng tuyệt vời gọi là "tính mềm dẻo thần kinh" (neuroplasticity), cho phép nó dễ dàng thích nghi với các loại thông tin mới, đặc biệt là ngôn ngữ. Trẻ nhỏ không có hệ thống tư duy phức tạp, không bị ràng buộc bởi quy tắc ngôn ngữ nào, vì vậy chúng có thể tiếp thu ngôn ngữ mới mà không bị ảnh hưởng bởi ngôn ngữ mẹ đẻ.
Ngược lại, người lớn đã có một hệ thống ngôn ngữ cố định trong não. Khi tiếp xúc với một ngôn ngữ mới, họ có xu hướng tự động liên hệ với ngôn ngữ mẹ đẻ, dẫn đến việc dịch từng từ, từng câu thay vì suy nghĩ trực tiếp bằng ngôn ngữ mới. Điều này làm chậm quá trình tiếp thu và khiến việc học trở nên khó khăn hơn.
Ví dụ: Khi một người lớn học tiếng Anh, họ thường có xu hướng dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh trong đầu trước khi nói, thay vì nghĩ trực tiếp bằng tiếng Anh như một đứa trẻ được tiếp xúc với ngôn ngữ này từ nhỏ.
Trẻ có thể nhận diện mọi âm thanh ngôn ngữ trên thế giới
Một trong những lợi thế lớn nhất của trẻ nhỏ khi học ngôn ngữ là khả năng nghe và bắt chước âm thanh cực kỳ tốt. Trẻ có thể nghe và tái tạo chính xác ngữ điệu, âm sắc, và cách phát âm của nhiều ngôn ngữ khác nhau một cách tự nhiên. Điều này là nhờ vào một cơ chế trong não gọi là hệ thống phân biệt âm vị (phonemic distinction system).
Trong giai đoạn đầu đời (đặc biệt là từ 0-6 tuổi), trẻ có thể nhận diện và tái tạo mọi âm thanh trong tất cả các ngôn ngữ trên thế giới. Tuy nhiên, khi lớn lên, nếu không tiếp xúc với một số âm thanh nhất định, bộ não sẽ loại bỏ khả năng nhận diện và phát âm chúng. Điều này khiến người lớn gặp khó khăn trong việc phát âm những âm không tồn tại trong ngôn ngữ mẹ đẻ.
Ví dụ: Trẻ em Nhật Bản nếu không tiếp xúc với tiếng Anh từ nhỏ sẽ gặp khó khăn trong việc phân biệt âm “r” và “l” khi học tiếng Anh sau này, vì trong tiếng Nhật không có sự phân biệt rõ ràng giữa hai âm này. Ngược lại, nếu được tiếp xúc từ sớm, trẻ có thể phát âm hai âm này một cách dễ dàng.
Trẻ em tiếp thu ngôn ngữ theo cách tự nhiên nhất—thông qua tương tác trực tiếp, quan sát và lặp lại. Chúng học bằng cách nghe cha mẹ nói chuyện, quan sát biểu cảm, tham gia vào các hoạt động hàng ngày và liên tục tiếp xúc với ngôn ngữ trong môi trường thực tế.
Ngược lại, người lớn thường học ngôn ngữ qua sách vở, ứng dụng, hoặc lớp học với phương pháp lý thuyết nặng nề. Họ dành nhiều thời gian học ngữ pháp, ghi nhớ từ vựng, nhưng lại ít có cơ hội sử dụng ngôn ngữ trong bối cảnh thực tế. Điều này dẫn đến tình trạng “học giỏi lý thuyết nhưng không nói được.”
Ví dụ: Nhiều người Việt học tiếng Anh trong suốt 12 năm ở trường nhưng vẫn không thể giao tiếp trôi chảy vì họ không có cơ hội luyện tập trong môi trường thực tế. Trong khi đó, một đứa trẻ sống trong môi trường sử dụng tiếng Anh có thể nói tiếng Anh một cách tự nhiên mà không cần học lý thuyết ngữ pháp.
Ngày nay, việc cho con học nhiều ngôn ngữ từ sớm không chỉ là một xu hướng mà còn là một lợi thế to lớn giúp trẻ phát triển trí tuệ, khả năng giao tiếp và mở rộng cơ hội trong tương lai. Nhưng làm thế nào để trẻ học ngôn ngữ hiệu quả mà không bị quá tải? Liệu có cần đến những phương pháp đặc biệt? Dưới đây là những nguyên tắc vàng giúp phụ huynh hướng dẫn con học nhiều ngôn ngữ một cách nhẹ nhàng mà vẫn đạt hiệu quả tối ưu.
Các nghiên cứu cho thấy trẻ nhỏ có thể phân biệt và tái tạo âm thanh của bất kỳ ngôn ngữ nào trên thế giới. Tuy nhiên, nếu không được tiếp xúc sớm, khả năng này sẽ giảm dần khi trẻ lớn lên. Vì vậy, nếu cha mẹ có ý định cho con học nhiều ngôn ngữ, đừng chờ đến khi trẻ vào tiểu học mới bắt đầu! Hãy để ngôn ngữ trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày ngay từ khi trẻ còn rất nhỏ.
Từ 0-6 tuổi là thời điểm vàng để trẻ học ngôn ngữ. Đây là lúc não bộ hoạt động như một "miếng bọt biển" hấp thụ thông tin một cách mạnh mẽ nhất. Trong giai đoạn này, trẻ không cần nỗ lực ghi nhớ mà vẫn có thể tiếp thu ngôn ngữ một cách tự nhiên như hơi thở.
Nhiều phụ huynh nghĩ rằng cho con học ngôn ngữ nghĩa là phải ngồi vào bàn, mở sách vở và học thuộc lòng từ vựng. Đây là một sai lầm lớn! Ngôn ngữ không phải là một môn học, mà là một công cụ giao tiếp. Trẻ không cần "học" ngôn ngữ theo kiểu truyền thống mà cần được sống trong môi trường ngôn ngữ đó. Vậy làm sao để tạo môi trường ngôn ngữ cho trẻ?
Nghe nhiều: Cho trẻ nghe bài hát, truyện, hội thoại bằng ngôn ngữ đó. Ví dụ, nếu muốn con giỏi tiếng Anh, hãy bật truyện tiếng Anh cho con nghe khi ăn sáng hoặc trước khi đi ngủ.
Nói chuyện với con: Nếu cha mẹ biết ngoại ngữ, hãy sử dụng nó trong những tình huống hàng ngày. Ví dụ, khi mặc quần áo, hãy nói: "Let's put on your shirt!" thay vì chỉ nói bằng tiếng Việt.
Đọc sách: Đọc truyện song ngữ hoặc sách tranh bằng các ngôn ngữ khác nhau giúp trẻ vừa học từ vựng vừa phát triển tư duy.
Tránh dịch nghĩa, giúp trẻ tư duy trực tiếp bằng ngôn ngữ đó. Ví dụ, thay vì dạy "apple nghĩa là quả táo", hãy cầm quả táo lên và nói: "This is an apple!"
Khi trẻ học nhiều ngôn ngữ, cha mẹ cần giúp con phân biệt và sử dụng từng ngôn ngữ một cách rõ ràng. Một trong những phương pháp hiệu quả nhất là "Một ngôn ngữ, một người" (One Person, One Language - OPOL).
Phương pháp OPOL hoạt động thế nào?
Bố nói với con bằng một ngôn ngữ (ví dụ: tiếng Việt).
Mẹ nói với con bằng một ngôn ngữ khác (ví dụ: tiếng Anh).
Khi con gặp ông bà, có thể được tiếp xúc với một ngôn ngữ khác nữa (ví dụ: tiếng Pháp).
Nếu ba mẹ không có thời gian để tạo môi trường ngôn ngữ tại nhà, các khóa học như KidsPath có thể là một lựa chọn hiệu quả. Với phương pháp tráo thẻ từ vựng, bảng chữ cái và ngữ âm, trẻ được tiếp xúc với ngôn ngữ một cách trực quan và dễ nhớ mà không cần học thuộc hay ngồi vào bàn học.
Trẻ nhỏ có khả năng học nhiều ngôn ngữ cùng lúc một cách tự nhiên và hiệu quả. Đừng lo lắng về việc trẻ bị "loạn ngữ", vì não bộ trẻ có thể tiếp nhận và phân biệt nhiều ngôn ngữ mà không gặp khó khăn. Hãy bắt đầu càng sớm càng tốt, áp dụng phương pháp đúng, và kiên trì tạo môi trường học tập tự nhiên, trẻ sẽ phát triển khả năng ngôn ngữ vượt trội và có nhiều cơ hội trong tương lai!
Giáo Dục Sớm Cho Trẻ Là Gì? Các Phương Pháp Giáo Dục Sớm Cho Trẻ Từ 0-6 Tuổi
Trẻ Sơ Sinh Có Thể Học Được Gì? Điều Cha Mẹ Làm Mỗi Ngày Sẽ Quyết Định Trí Thông Minh Của Con!
Toán Não Phải – Chìa Khóa Giúp Trẻ Phát Triển Tư Duy Vượt Trội
KidsPath - Nền tảng giáo dục sớm chuẩn khoa học
Tự hào là người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình phát triển trí tuệ và ngôn ngữ của trẻ nhỏ từ 0 - 6 tuổi
Copyright by KidsPath @ 2021
VỀ CHÚNG TÔI
Số tài khoản: 800070318
Ngân hàng: TMCP Quân đội - MB Bank Chi nhánh Bình Thạnh HCM
Chủ tài khoản: Nguyễn Trung Kiên
Nội dung chuyển khoản:
SDT - Tên ba/mẹ - Khoá học
(Ví dụ: 0123456789 Van A Tieng Anh 24 thang)
Mã QR
Ba mẹ nhập đúng thông tin để nhận khóa nhanh nhất nhé
Ba mẹ chọn ngôn ngữ muốn đăng ký
Gói học ba mẹ đăng ký
Mã lớp học sẽ được gửi đến email hoặc zalo của ba mẹ trong vòng 1h sau khi ba mẹ thanh toán thành công
Nếu ba mẹ chưa nhận được thông báo, hãy chụp khoản giao dịch gửi vào Fanpage của KidsPath để nhận mã lớp học nhé
